SERAMİĞİ KEŞFET
Bu sayfada hangi ülkelerden seramiklere rastlayacaksınız?
İnsanlar tarafından yapılmış ilk seramik objeler çömlekler ve çeşitli figürlerdir. Bunlar seramiğin günümüzdeki modern haliyle kıyasla, kendiliğinden sertleşerek kurutulan, renksiz ve oldukça pürüzlü yüzeylere sahip objelerdir. Bu seramikler milattan önce ilk uygarlıklar tarafından yapılmıştır ve üzerlerindeki, yazı, sembol ve figürler bize insanlık tarihiyle ilgili bilgiler sunar. Bu nedenle seramik kalıntıları insanlık tarihi hakkında bilgi edinme konusunda son derece büyük bir öneme sahiptir.
Bu sayfada ise Afrika ve Güney Amerika kıtası, Anadolu Bölgesi, Yunanistan ve Çin yoğun bir şekilde seramik tarihi ve kültürüne sahip olan yerlerden bahsedilmektedir.
Afrika'da
Afrika seramiği milattan önce 6000-7000 yıllarında Afrika’nın Doğu kesimlerinde Mısır, Etiyopya ve Sudan gibi ülkelerde başladı. Batı kesimine ulaşması ve kıtanın geri kalanına yayılması yaklaşık milattan önce 400’ü buldu.
İlk başta çanak, çömlek, fincan, tabak, yiyecek ve su saklama kapları ve yemek pişirmek için tencere gibi günlük mutfak eşyaları için kullanılıyordu. Bir süre sonra gömme töreni gibi çeşitli seremoniler için seramik üretmeye başladılar.
Çin'de
Çin seramiklerinin geçmişi on bin yıldan fazla bir süre öncesine kadar izlenebilir. Neolitik çağın Yangshao kültürü (MÖ5000-3000) sırasında, kırmızı veya beyaz renkli objelerin yanı sıra farklı renklerde bezemeli toprak kaplar yapıldı. Daha sonra Longshan kültüründe (MÖ 3000-1900) siyah eşya üretimi gelişti. Shang hanedanlığında, ilk seladon olarak da bilinen sırlı eşyalar ortaya çıkmaya başladı ve İlkbahar ve Sonbahar döneminin sonundan Savaşan Devletler dönemine kadar, sert gövdeli, baskı bezemeli, yüksek ateşli seramikler ve sırlı eşya pişirildi.
Yangshao kültüründe seramik
Yangshao kültürü, Çindeki Sarı Nehir boyunca yaygın olarak var olan Neolitik bir kültürdü. MÖ 5000'den MÖ 3000'e kadar bu kültür devam etmiştir.
Yangshao kültüründe insanlar çömlekçilikle ilgilenmişlerdir. Zanaatkarlar, insan yüzü, hayvan ve geometrik tasarımlarla beyaz, kırmızı ve siyah boyalı çömlekler yarattılar.
Longshan kültüründe seramik
Bazen Kara Çömlekçilik Kültürü olarak da anılan Longshan kültürü, MÖ 3000'den 1900'e kadar kuzey Çin'in Sarı Nehir vadisinde Neolitik bir kültürdür. Longshan kültüründe insanlar, genellikle siyah renkli çömlekler üretmişlerdir. Bu çanak çömlek türü daha çok Kuzey Çin'de ve Yangtze Nehri'nin güney kıyılarında yaygındır.
Güney Amerika'da
Güney Amerika çanak çömleğinin çoğu And Dağları ve batı kıyısındaki merkezlerde, özellikle Bolivya ve Peru'da yapıldı. En erken dönemden objeler MÖ 2000 yılına dayanmaktadır. Bu seramiklerin çoğu kalıplarda yapılmıştır. Pek çok kavanozda bulunan üzengi şeklindeki ağız, karakteristik bir özelliktir. Kaplar, boyalı bezemede motif olarak da kullanılan hayvan veya insan figürleri şeklinde modellenmiştir.
Antik Yunan'da
Antik Yunan çanak çömlek MÖ 1000 ve MÖ 400 yıllarında çok aktif bir şekilde yapılmıştır. Bu objelerin üzerinde antik Yunanların kültürel inançları ve uygulamaları hakkında bilgilere sahip motifler bulunur. Bu seramiklerin dayanıklılığı sayesinde günümüze kadar gelmeyi başarmışlardır ve arkeologlar ve tarihçiler için antik Yunan kronolojisini belirlemede önemli bir araçtır.
Anadolu'da
Hititler, Lidyalılar, Bizans ve Selçuklu İmparatorlukları gibi Anadolu'da kök salmış birçok medeniyetin izlerini taşıyan seramikler, tarih boyunca farklı şekillerde ve kullanım alanıyla karşımıza çıkmıştır.
MÖ 6000 yıllarında Çatalhöyük'te ilk seramik objeler yapılırken, Batı medeniyeti ilk çanak çömleği yapmak için iki bin yıl daha beklemiştir. Benzer şekilde en eski yerleşim yerlerinden Hacılar ve Alacahöyük'te ortaya çıkarılan seramik parçaları da M.Ö.6000 yılına kadar uzanıyor. Günümüzde bu objeler, seramik alanındaki en eski otantik eserler olarak kabul edilmektedir.